11.12.2022
İçerikler (Gizle-)
Regl Nedir?
Regl (Menstrüasyon) Nasıl ve Neden Olur?
Regl Olmak için Ne Yapılır?
Adet Belirtileri Nelerdir?
Regl Hesaplama Nasıl Yapılır?
Menstrüasyon Kaç Gün Sürer?
Menstrüasyonun Kaç Gün Gecikmesi Normaldir?
Regl Ağrısı Nedir? Regl Ağrısı Neden Olur?
Regl Ağrısına Ne İyi Gelir?
Adet Döneminde Hamile Kalınır mı?
Kimler Adet Görmez?
İlk Regl Kaç Yaşında Olur?
Regl yani adet kanaması normal şartlarda sağlıklı her kadında ergenlik ve menopoz dönemi arasında her ay düzenli olarak görülen vajinal kanamalardır. Her ay tekrarlandığı için halk arasında ay başı olarak da adlandırılan regl bir kadının üreme sisteminin sağlıklı olduğunun en önemli göstergesidir. Regl döngüsü kadının vücudunda bazı hormonal değişimler, hormonal değişimlere bağlı olarak fiziksel ve ruhsal bazı değişiklikler yaşanır. Yaşanan hormonal değişimlerin etkisiyle kadınlarda ağrı, ödem, asabiyet gibi belirtiler görülebilir. Regl nedir? Regl sancısı nasıl geçer? Menstrüasyon nedir? Regl hakkında bilinmesi gerekenler için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
Ergenlikten menopoza kadar olan dönemde sağlıklı her kadında görülen adet kanaması kadın üreme sisteminin vazgeçilmez bir parçasıdır. Bu nedenle her kadının adet hakkında bilgi sahibi olması önemlidir. Peki adet nedir? Regl yani adet kanaması rahmin iç tabakasının kan yoluyla vajinadan atılmasıdır. Genellikle adet kanaması 28 günde bir tekrarlanır. Kanamanın başladığı ilk gün ile bir sonraki kanama arasında geçen süreye ise adet döngüsü ya da menstrüal döngü adı verilir.1 Bir başka ifadeyle regl menstrual döngünün bir parçasıdır. Çoğu kadında 28 günde bir gerçekleşen regl, kadından kadına farklılık gösterebilir. Adet kanamasının 21-35 gün arasında değişmesi de çoğu zaman normal kabul edilir. Adet kanaması genellikle 2-7 gün arasında sürer.2 Ancak zaman zaman çeşitli faktörlerin etkisiyle bu sürelerde değişiklikler görülebilir. Adet döngüsünün bir parçası olan vajinal kanama genellikle ilk 2 gün en yoğun halindedir ve giderek azalmaya başlar. Yoğun olduğu günlerde kanın renginin parlak kırmızı, ilerleyen günlerde ise açık pembe, kahverengi veya siyah olması normal kabul edilir. Buna ek olarak her kadında farklı olmakla birlikte bir regl kanaması boyunca ortalama 30 ile 72 ml aralığında kan kaybı olur.3
Menstrüal döngü günlük hayatta sıklıkla karşılaşılan terimlerden bir tanesidir. Peki menstrüasyon nedir? Bazen daha erken veya geç başladığı görülse de genellikle 12 yaş civarında kızlarda ergenlik başlar.3 Kadınlar doğdukları anda dünyaya yumurta hücreleriyle birlikte gelirler. Bu yumurta hücreleri folikül adı verilen, koruyucu bir kılıfa benzeyen keselerle çevrilidir. Ergenliğin başlaması ile birlikte hipofiz bezinden salınan FSH yani folikül uyarıcı hormonun etkisiyle yumurtalıklardaki yumurta hücrelerinden bir tanesi seçilir ve büyümeye başlar. Yumurta hücresi büyürken bu sırada östrojen hormonun etkisiyle rahim iç dokusu kalınlaşmaya başlar. Menstrüal döngünün yaklaşık olarak 14. gününde hipofiz bezinden salınan LH hormonu ani bir yükselişle büyüyen yumurtanın yumurtalıklardan atılmasını sağlar. Yumurta yumurtalıklardan atıldıktan sonra östrojen hormonuna ek olarak salınan progesteron hormonuyla birlikte rahmin iç astarı çok daha fazla kalınlaşır.4 Yumurtalıklardan atılan yumurta hücresi erkek üreme hücresi olan sperm ile birleşirse gebelik süreci başlar. Rahmin iç astarının kalınlaşmasının en önemli sebebi de olası bir gebelik durumunda bebeğin anne rahmine tutunmasını sağlamaktır. Rahim iç dokusu kalınlaştığında bir gebelik oluşmazsa yumurta hücresi ölür ve hormonlar geri çekilmeye başlar. Hormonların geri çekilmesiyle birlikte rahim iç dokusu bir sonraki döngüye hazırlanmak için kendini yenilemeye başlar. Rahim iç dokusunun yenilenme sürecinde uterusun en üst tabakasındaki bazı kan damarlarında kasılıp gevşemeler görülür. Bu kasılıp gevşemelerin etkisiyle kalınlaşan rahim iç tabakası yerinden ayrılarak dökülmeye başlar. Bunun sonucunda bir sonraki döngünün başlangıcı olan adet regl kanaması gerçekleşir. 5
Normal şartlarda sağlıklı bir kadında regl kanaması kendiliğinden gerçekleşir. Ancak bazen sağlıksız beslenme, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklar, çok zayıf veya çok kilolu olmak, adet düzensizliği ile karakterize bir sağlık sorunu olan polikistik over sendromu (PCOS), stres gibi faktörlerin etkisiyle adet döngüsünde düzensizlikler görülebilir. Adet düzensizliği durumunda yaşam tarzında yapılan bazı değişiklikler döngünün düzenlenmesine yardımcı olabilir. Peki regl olmak için ne yapılır? Regl olmak için uygulanabilecek yöntemlerden bazıları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Adet kanaması yaklaşırken vücuttaki hormonların etkisi daha fazla hissedilebilir. Bazı kadınlarda adet belirtileri daha fazla ve şiddetli olabilirken bazı kadınlar bu süreçte daha hafif etkiler hissederler. Adet öncesi kadınlarda yaşanan fiziksel ve ruhsal değişimler PMS yani premenstrüel sendrom olarak adlandırılır. Yapılan araştırmalar adet gören her 4 kadından 3 tanesinde PMS semptomları olduğunu göstermektedir.8 Peki bu dönemde yaygın olarak görülen regl belirtileri nelerdir? Yaygın olarak görülen regl öncesi belirtiler 9 10 aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Adet öncesi dönemde kadınların pek çoğunda yukarıda sayılan semptomlara rastlanır.
Regl tarihleri bazen çeşitli faktörlerin etkisiyle değişebilir. Ancak normal şartlarda regl hesaplama yöntemiyle beklenen adet tarihini tahmin etmek kolaydır. Peki regl hesaplama nasıl yapılır? Regl tarihi hesaplanırken öncelikle son birkaç dönem arasındaki tarihler hesaplanır. İki adet döngüsü arasındaki süre bir önceki adetin ilk günü ile sonraki adetten bir gün önceki güne göre hesaplanır. Bu hesaplama birkaç adet döngüsü için yapıldıktan sonra çıkan gün sayıları toplanır ve hesaplanan döngü sayısına bölünerek ortalama adet döngüsü hesaplanmış olur. Ortalama gün sayısı bulunduktan sonra bir önceki adetin ilk gününe çıkan sayıyı ekleyerek bir sonraki adetin tarihi hesaplanabilir.11
Regl kanamasının başladığı ilk gün menstrüasyonun 1. günü olarak kabul edilir. Normal şartlarda bir menstrüasyon 2 ile 7 gün arasında sürer. 12 Bazı durumlarda bu süre daha uzun olabilir. Ancak genellikle ortalama menstrüasyon süresi 5 gündür. 3
Normal şartlarda iki adet dönemi arasındaki süre 21 ile 35 gün arasında değişir. Ancak stres 13, tiroid bezi hastalıkları 14, mevsimsel değişiklikler, yoğun egzersiz 15, polikistik over sendromu 16 gibi faktörlerin etkisiyle bazen iki adet dönemi arasındaki süre 21 günden az veya 35 günden daha çok olabilir. Peki reglin kaç gün gecikmesi normaldir? Çoğu zaman beklenilen adet tarihinden itibaren 5 güne kadar olan adet gecikmesi normal kabul edilir. 17
Regl sancısı, çoğu kadının hayatının en azından bir döneminde yaşadığı menstrüal döngünün normal bir parçasıdır. Dismenore olarak da adlandırılan ağrılı adet görme genellikle kanamanın en yoğun olduğu günlerde daha çok hissedilirken ilerleyen günlerde şiddeti azalabilir. Bunun yanı sıra bazı kadınlarda adet ağrısı daha az rahatsız edici olurken bazı kadınlarda ise çok daha şiddetli ağrılar görülebilir. Dismenore primer ve sekonder olmak üzere ikiye ayrılır. Primer dismenore normal menstrüasyonun bir sonucudur. Genellikle adet kanamasından önce başlar ve genellikle pelvik kasılmalar 12-72 saat içerisinde kaybolur.18 Adet döneminde rahim iç tabakasının dökülmesi için rahimde sürekli olarak kasılmalar görülür. Bu kasılmanın neticesinde kan damarları sıkışır ve rahme giden oksijen akışı zayıflar. Rahime giden oksijen zayıfladığında adet sancısı daha şiddetli hissedilmeye başlar. Rahim kasılmasına bağlı olarak görülen adet sancıları genellikle normaldir. 19 Ancak sekonder dismenore durumunda ise adet sancısının nedeni endometriozis, kist, miyom gibi altta yatan başka bir rahatsızlık olabilir. Sekonder dismenore durumunda ağrı 6-72 saat arasında sürebilir ve pelvik ağrılara ateş, mide bulantısı, ishal, kusma, bayılma gibi semptomlar eşlik edebilir.18
Adet ağrısı çoğu kadının hayatını zorlaştıran bir dönemdir. Peki regl ağrısı nasıl geçer? Pek çok kadın bu sorunun cevabını merak eder. Adet ağrıları genellikle birkaç gün içerisinde kendiliğinden düzelir. Ancak regl hakkında bilgiler yardımıyla bazı yöntemler sayesinde adet sancısının şiddetini hafifletmek mümkündür. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir:
Hamile kalmak için olmazsa olmaz kriter kadının üreme hücresi olan yumurta ile erkek üreme hücresi olan spermin birleşmesidir. Yumurtlama genellikle beklenen adet tarihinden 14 gün önce gerçekleşir ve sadece 1 gün yaşar. Erkek üreme hücresi sperm ise spermin kalitesine, sayısına, şekline bağlı olarak kadının rahminde 6 güne kadar canlı kalabilir. Bu nedenle yumurtlama tarihinden birkaç gün önce veya sonra ilişkiye girildiğinde de hamile kalma ihtimali vardır. 23 Bu nedenle normal şartlarda adet döneminde hamile kalınmaz. Ancak bazı durumlarda özellikle adet düzensizliği yaşayan ya da döngüleri arasındaki süre kısa olan kadınlarda yumurtlama nadiren de olsa adetliyken gerçekleşebilir. Bu nedenle adet döneminde ilişkiyi girilmesi hamilelik ile sonuçlanabilir.24 25
Normal şartlarda sağlıklı her kadının ergenlik ve menopoz arasındaki sürede adet görmesi beklenir. Hamilelik, menopoz gibi bazı doğal nedenlerle adetin kesilmesi normaldir. Normalde her ay kadının rahmi yeni bir döngüye hazırlanır ve bu sürede rahim iç astarı dökülür. Ancak hamilelikle birlikte rahmin iç dokusunun dökülmesi durur, buna bağlı olarak hamileler adet göremez. Doğumdan sonra birkaç ay içerisinde kadının adet döngüsü normale döner.26 Bunun yanında kadında doğuştan var olan yumurta hücrelerinin sayısı ve işlevi her geçen yaşla beraber azalır. Yumurtaların işlevini yerine getirmemesi neticesinde östrojen gibi hormonların seviyesi azalır ve genellikle 45-55 yaş arasında kadınlarda menopoz dönemi başlar. Menopoz döneminden sonra kadınlar adet görmez.27 Bunlar adet görememenin doğal nedenleri ancak bazen rahim ağzı tıkanıklığı, hormonal sorunlar, doğuştan rahmin olmaması gibi sağlık sorunları da adet görmemeye neden olabilir.28
İlk regl yaşı boy, kilo, genetik faktörler gibi faktörlerin etkisiyle değişiklik gösterebilir. Ancak genellikle 8-15 yaş arasında ilk reglin başlaması gerekir. Dünya genelinde bakıldığında ortalama 12 yaş civarında kızlarda ilk reglin başladığı görülür.29
Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
Kaynakça:
Önerilen Bloglar
Andropoz Nedir Andropoz Belirtileri Nelerdir
Kadınlarda olduğu gibi erkeklerde de yaşlanmaya bağlı olarak hormonal değişiklikler meydana gelir.
Devamını OkuMenopoz Nedir Ve Menopoz Belirtileri Nelerdir
Kadınlara has bir durum olan menopoz, doğal bir biyolojik süreçtir.
Devamını OkuErken Regl Olma Nedenleri Nelerdir
Kadınlarda her ay rahim duvarının dökülmesiyle yaşanan kanama, regl olarak adlandırılır.
Devamını Oku