Ağrılı Cinsel İlişki (Disparoni) Neden Olur? Nasıl Geçer?

İçerikler (Gizle-)

Ağrılı Cinsel İlişki (Disparoni) Nedir?

“Disparoni nedir?” sorusu; cinsel ilişki sürecinde genital bölgede veya pelvis içerisinde ağrı hissetmek şeklinde yanıtlanabilir. Keskin ve uzun süre kalıcı ağrıların görülebildiği disparoni sorunu ilişki öncesinde, ilişki sırasında veya sonrasında ortaya çıkabilir. Disparoninin iki farklı türü bulunur. Yüzeysel disparoni, penisin vajinaya girişi sırasında görülen ağrılara neden olurken derin disparoni ise ilişkinin daha ileri evrelerinde ağrıya yol açar. Cinsel ilişki sırasında ağrı sebepleri çok değişken olabilir. Menopozdan çocukluk travmalarına kadar pek çok etken, normal ve sağlıklı bir cinsel ilişkinin önünde engel teşkil edebilir, ağrı ve diğer olumsuzlukları beraberinde getirebilir. Bu nedenle disparoni sorunu yaşayan çiftlerde tedavi için öncelikle altta yatan sebepler çok iyi bir şekilde araştırılmalı ve değerlendirilmelidir. Çoğu durumda disparoni, tedavi edilebilir niteliktedir. Dolayısıyla bu sorunu yaşayan çiftler vakit kaybetmeden sağlık profesyonellerine danışmalıdır.^{1 2}

Ağrılı Cinsel İlişki (Disparoni) Belirtileri Nelerdir?

Ağrılı cinsel ilişki sorusunu, bazı diğer belirtileri de beraberinde getirebilir. Disparoni belirtileri arasında sayılabilecek bu semptomlardan bazıları şunlardır:⁴

• Penisin vajinaya girişi (penetrasyon) sırasında yanma, zonklama veya yırtılma şeklinde hissedilebilen ağrılar,
• Vajina içerisine tampon yerleştirilmesi gibi işlemler sırasında da ağrı hissetmek,
• Penisin ilerleyişi sırasında ağrı hissinin artması,
• Cinsel ilişki sonrasında da saatlerce devam edebilen zonklama hissi,

Belirtilerin temelinde ağrı yer alsa da disparoninin türüne göre ağrının hissedilme şekli ve anı farklılık gösterir. Etkili bir tedavi için tıbbi öykü alınırken ağrının nasıl hissedildiği hekime detaylı bir şekilde açıklanmalıdır.

Ağrılı Cinsel İlişki (Disparoni) Neden Olur?

Cinsel ilişki sırasında ağrı nedenleri, tedavi sürecini etkileyen en önemli unsurları oluşturur. Disparoni problemi, pek çok farklı nedene bağlı olarak gelişebilir. Ağrılı cinsel ilişki nedenleri arasında en yaygın olanları ise şunlardır:

Vajinal Kuruluk

Normal şartlarda vajina içerisinden salgılanan sıvılar, cinsel ilişkide penisin vajinaya girişi (penetrasyon) sırasında gerekli kayganlığı sağlayarak ağrı ve zorlanmayı önler. Yetersiz ön sevişme, östrojen hormonu azlığı, menopoz ve doğum sonrası dönem, çeşitli sağlık sorunları veya kullanılan ilaçlardan kaynaklı olarak vajinal kuruluk söz konusu olduğunda disparoni sorunu da ortaya çıkabilir.¹

Yaralanma ve Tahrişler

Geçirilen kaza, operasyon veya tıbbi girişimler veya sağlığa uygun olmayan kozmetik ürünlerin kullanımı gibi nedenlerle cinsel organda oluşan yaralanma veya tahriş, ilişki sırasında ağrıya yol açabilir.¹

Vajinismus

Cinsel ilişkide incinme korkusu veya geçmiş yaşanmışlıklardan kaynaklı bilinçaltında bulunan travmalar, ilişki sırasında vajinal kasların istemsizce kasılmasına neden olabilir. Vajinismus adı verilen bu hastalık, ağrılı cinsel ilişki sebepleri arasında en yaygınlarından bir tanesidir.³

İnflamasyon ve Cilt Sorunları

Vulva ve/veya vajinada görülen ülserler, çatlaklar ya da yanma ve kaşıntıya neden olabilecek herhangi bir cilt sorunu cinsel ilişki sırasında ağrı ve zorlanmaya neden olabilir. Tedavi edilmediği takdirde bu sorunlar şiddetlenerek ciddi komplikasyonlara da yol açabilir.²

Doğumsal Sorunlar

Nadir de olsa bazı durumlarda disparoni belirtileri, doğumsal kusurlardan kaynaklı olarak ortaya çıkabilir. Vajinanın yapısal olarak tam olarak gelişmemiş olması, üzerinde delik bulunmayan nadir kızlık zarı yapısının varlığı gibi doğumsal nedenler, disparoni sorununu beraberinde getirebilir. ¹

Çeşitli Hastalık ve Tedaviler

Vajinal enfeksiyonlar, idrar yolu enfeksiyonu, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, endometriozis, diyabet, yumurtalık kistleri ve pelvik inflamatuar hastalık gibi çeşitli sağlık sorunları ağrılı cinsel ilişki nedenleri arasında yer alabilir. Bununla birlikte kemoterapi veya radyoterapi alıyor olmak, vajinal salgıları azaltan ilaçları kullanmak gibi durumlar da disparoniye yol açabilir.²

Disparoninin Psikolojik Nedenleri Nelerdir?

Disparoni sorununda psikolojik nedenlerin etkili olma olasılığı oldukça yüksektir. Yaygın görülen bazı duygusal sorunlar veya ruh sağlığına ilişkin hastalıklar cinsel ilişki sırasında ağrıya yol açabilir. Özellikle geçmiş döneme ilişkin travmalar ve psikolojik sorunlar, cinsel uyarılmayı azaltarak vajinal kuruluğa neden olduğunda ağrı görülme olasılığı artar. Genel olarak disparoninin psikolojik nedenleri arasında şunlara yer verilebilir:^{1 2}

• Cinsel ilişkiye ilişkin korkular,
• Anksiyete ve depresyon,
• Yoğun stres,
• Fiziksel görünüme ilişkin endişeler,
• İlişki sorunları,
• Yetersiz uyarılma,
• İlişki sırasında oluşan bir ağrıdan sonra yeniden ağrı yaşama korkusu.

Disparoninin Fiziksel Nedenleri Nelerdir?

Disparoninin fiziksel nedenleri, genellikle derin disparoni adı verilen disparoni sorununa neden olur. Ancak genital organın dış yüzeyinde yer alan bir fiziksel sorun söz konusu ise yüzeysel disparoni de görülebilir. Hem kadın hem erkek bireyde fiziksel kaynaklı disparoni görülme olasılığı söz konusudur. Yaygın fiziksel nedenler ise şunları içerir: ²

• Mesane duvarının iltihaplanması ile gelişen sistitler,
• Rahim dokularının vücudun farklı bölgelerinde gelişimine neden olan endometriozis hastalığı,
• Rahim duvarındaki fibroid kistler,
• İrritabl bağırsak sendromu gibi bazı gastroenterolojik hastalıklar,
• Yumurtalık kistleri,
• Pelvik organ prolapsusu olarak da adlandırılan rahim sarkması durumu,
• Kadın veya erkek cinsel organına ilişkin herhangi bir yapısal sorun.

Disparoni Nasıl Geçer?

Ağrılı cinsel ilişki sorununa neden olan faktörlerden bazıları tedavi gerektirmez. Örneğin doğum sonrası gelişen disparoniler belirli bir iyileşme süreci gerektirir. Bu gibi durumlarda altı hafta gibi bir iyileşme süresinin beklenmesi sorunun çözümü için yeterli olabilir. Diğer durumlarda altta yatan sorunlar belirlendikten sonra planlanacak olan tedavi sonucunda disparoni sorunu, çoğu zaman tedavi edilebilir. Kapsamlı bir tıbbi öykü, pelvik muayene ve ardından yapılacak ultrason gibi diğer tanı testlerinin ardından tedavi planı şekillendirilebilir. Disparoni tedavisinde kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:^{3 4}

İlaç Tedavileri

Düşük östrojen seviyelerine bağlı vajinal kuruluk söz konusu olduğunda vajinaya uygulanacak topikal östrojenler yardımıyla bu sorunun üstesinden gelinebilir. Yine aynı şekilde vajinal enfeksiyonlar ve idrar yolu enfeksiyonları gibi durumlarda antibiyotik ve antifungal tedavilerinden yararlanabilir.³

Duyarsızlaştırma Tedavisi

Disparoni sorununda uygulanabilecek tedavi yöntemlerinden bir diğeri duyarsızlaştırma terapileridir. Bu terapiler ile vajinal kasları gevşetmeye yönelik bazı egzersizler kullanılarak ağrının azaltılması hedeflenir. Vajinismus gibi nedenlere bağlı ağrı sorunlarında diğer bazı tedavilere ek olarak duyarsızlaştırma tedavisinden yararlanılabilir. ^{1 4}

Kegel Egzersizleri

Vajinismus sorunu bulunan bazı kadınlar için kegel egzersizleri uygulanarak pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi, tedaviyi destekleyebilir. Tıpkı idrar tutar gibi pelvik tabanda bulunan kasların gün içerisinde ara ara sıkılması, 5-10 saniye boyunca bu şekilde tutulduktan sonra serbest bırakılması ile bu egzersizler kolaylıkla yapılabilir.¹

Cinsel Danışmanlık ve Terapiler

Ağrılı cinsel ilişki sorunu uzun süre devam ettiğinde cinsel uyarılmaya karşı olumsuz duyguların geliştirilmiş olma ihtimali yüksektir. Bu durum tedavi sonrasında dahi cinsel ilişkiye ilişkin sorunların devam etmesine neden olabilir. Eşler arası iletişimin geliştirilmesi ve cinsel yakınlığın yeniden kurulması için bu gibi durumlarda profesyonel yardım alınmasında fayda vardır. Bir cinsel ilişki danışmanı veya cinsellik terapisti ile gerçekleştirilecek olan bilişsel davranışçı terapiler, olumsuz düşünce kalıplarının ve davranışlarının değiştirilmesinde etkili olabilir. Ayrıca anksiyete, depresyon veya çocukluk travmaları gibi durumlar var ise bunlara ilişkin gerekli ilaç tedavileri ve terapi uygulamaları da detaylı olarak planlanmalıdır.⁴

Diğer Önlemler

Ağrının nedenine de bağlı olarak kişinin kendi kendine alabileceği bazı önlemler sorunun hafifletilmesinde etkili olabilir. Bunlar şu şekilde örneklendirilebilir: ^{1 3}

• Vajinal kuruluk durumunda sağlık açısından uygun nitelikteki su bazlı kayganlaştırıcılar kullanılabilir.
• Cinsel ilişki öncesi, ilişki sırası ve ilişkiden sonraki süreçte partner ile olan iletişimin artırılması fayda sağlayabilir.
• Tedavi sürecinde ağrıya neden olmayan cinsel ilişki pozisyonları denenebilir. 
• İlişkiden önce zihinsel olarak rahatlama ve ön sevişme için gerekli zamanların tanınmasına özen gösterilmelidir.
• Vulva ve vajinanın temizliği için içeriği bilinmeyen kozmetik ürünlerin kullanımından kaçınılmalı, köpük banyosu gibi genital florayı bozabilecek uygulamalardan uzak durulmalıdır.
• Kokulu ped, tuvalet kağıdı, genital parfüm gibi ürünlerin kullanımı bırakılmalıdır.

Cinsel ilişki sırasında ağrı sorunu, farklı nedenlerden kaynaklanabilse de gerekli tıbbi yardım alındığında kolaylıkla üstesinden gelinebilecek bir durumdur. Bu nedenle bu sorunu yaşıyorsanız bir hekime danışarak muayeneden geçebilir ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi alabilirsiniz. Ayrıca; ilk gece korkusu, regl sancısı, adet gecikmesi ve vajinal halka nedir gibi çok çeşitli konu başlıklarımızı inceleyerek kadın sağlığı ya da cinsel sağlığa ilişkin diğer konularda da bilgi sahibi olabilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Kaynakça

• https://www.medicalnewstoday.com/articles/192590
• https://www.healthline.com/health/dyspareunia#TOC_TITLE_HDR_1
• https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12325-dyspareunia-painful-intercourse
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/painful-intercourse/diagnosis-treatment/drc-20375973