HPV Aşısı Nedir? HPV Aşısı Neden Yapılır?

İçerikler (Gizle-)

HPV Aşısı Nedir?

Cinsel yolla bulaşan insan papilloma virüsü yani HPV, farklı sorunlara yol açabilir. Çoğu HPV türünün zararsız olduğu bilinse de bazı türleri genital siğillere neden olurken bazı türleri de çeşitli kanserlere yol açabilir. Kadınlarda; rahim ağzı, vajina ve vulva, erkeklerde ise penis kanseri, HPV kaynaklı en yaygın kanser türleri arasındadır. Bunların yanı sıra HPV virüsleri hem kadın hem de erkeklerde; anüs, ağız ve boğaz kanser türlerinin oluşumasına da neden olabilir. Bu virüse karşı koruma sağlamak için geliştirilen aşı da HPV aşısı olarak adlandırılır. HPV virüsü aşısı ile insan papilloma virüsüne yakalanma riski azaltılabilir. HPV aşısı, bazı HPV türlerine karşı vücuda bağışıklık kazandırmak için güvenli bir önlem olarak da tanımlanabilir.^2,3,4

HPV Aşısı Neden Yapılır?

HPV çok kolay bir şekilde yayılır. Enfekte olan kişi, çoğu zaman hiçbir belirti ya da semptom görmez. Ancak bu durum, virüsü taşıdığı ve başkalarına bulaştırabileceği gerçeğini değiştirmez. İnsan vücudu, genel olarak HPV yani insan papilloma virüsünü bulup temizlenmesini sağlayabilir. Ancak bu durum sağlanamadığında HPV, vücutta uzun süre kalabilir. Vücutta uzun süre kalan insan papilloma virüsü de hem kadın hem de erkeklerde farklı kanser türlerinin oluşmasına neden olabilir. HPV aşısı hem virüse yakalanma riskini azaltmaya hem de bu virüs nedeniyle oluşabilecek kanser türlerinin önlenmesine yardımcı olabilir. HPV aşısı sonrası, HPV virüsüne yakalanan kişinin vücudu, insan papilloma virüsünü daha kolay bir şekilde temizleyebilir.^3,5

HPV Aşısının Önemi Nedir?

HPV virüsü, kolayca yayılan ve çok sık karşılaşılan bir virüstür. Yapılan araştırmalar, her 4 yetişkinden 3’ünün, 30 yaşından önce, en az bir defa HPV virüsüne yakalandığını göstermiştir. Bunun yanında her yıl on binlerce kişi HPV nedeniyle bazı kanser türlerine yakalanır. HPV aşısı yaptıranlar, HPV virüsüne ve HPV virüsünün neden olduğu hastalıklara karşı önemli ve güvenli bir önlem almış olur.⁵

HPV Aşısı Nerede Yapılır?

HPV aşısı reçetesiz olarak yapılmaz. Bu nedenle HPV aşısı olmak için öncelikle hekiminize başvurmanız gerekir. Hekiminizin yönlendirmesi ile HPV aşınızı hem devlet hastanelerinde hem de özel hastanelerde yaptırabilirsiniz.

HPV Aşısı Ne Zaman Yapılır?

HPV aşısı, 9 yaş ve üzeri her bireye yapılabilir. HPV aşısı için en uygun dönem kişinin henüz cinsel olarak aktif olmaya başlamadığı yaşlardır. Çünkü aşı, hiç HPV yani insan papilloma virüsü almamış kişilerde daha etkilidir. Aşının amacı yeni bir enfeksiyonu önlemek olduğu için cinsel olarak aktif ve HPV virüsü taşıyan kişilerin aşı ile virüsten arınması mümkün olmayabilir.³

HPV Aşısı Kaç Doz Yapılır?

HPV aşısı, 15 yaş altı kişilere 6-12 ay ara ile iki doz halinde yapılabilir. Peki, HPV aşısı kaç doz yapılmalıdır? Eğer 15 yaşına kadar HPV aşısı olmadıysanız, ilk aşınızı 15-26 arasında olacaksanız iki ya da üç doz HPV aşısı yaptırmanız gerekir. HPV aşısı dozları altı ay ya da 1 yıl arayla yapılır. Bağışıklığı düşük kişilerin de üç doz HPV aşısı olmaları gerekebilir.^3,4

HPV Aşısı Kimlere Yapılır?

HPV aşısı, 9 yaş ve üzeri kişilere yapılabilir. Bu yaş sınırından sonra erkek ve kız fark etmeksizin tüm çocuklara HPV aşısı önerilir. Bunun yanı sıra cinsel açıdan aktif olan, HPV bulaşma riski olan kişilerin de HPV aşısı yaptırması olası risklere karşı oldukça önemlidir.⁴

HPV Aşısı Kimlere Yapılmaz?

HPV aşısı genel olarak 9 yaş ve üzere tüm bireylere uygulanabilir. Ancak aşağıdaki durumlarda HPV aşısı yapılmaz:

• Kişinin hamilelik sürecinde olması. (Emziren annelerin HPV aşısı olmasında bir sorun yoktur. Ancak emziriyorsanız yine de doktorunuza danıştıktan sonra aşı yaptırın.)
• İlk HPV aşısından sonra alerjik reaksiyon gelişmesi.
• Kişinin hayatını tehlikeye atacak alerjik bir durumunun olması.
• Orta ya da ağır derecede bir hastalığa sahip olmak. (İyileşme sürecinde ya da sonrasında HPV aşısı için uygunluk sağlanabilir. En doğru bilgi için doktorunuza danışmayı unutmayın.)^3,4

HPV Aşısının Koruyuculuğu Nedir?

HPV aşısı, özellikle rahim ağzı kanseri ile vulva, vajina, anüs ve orofarenks kanserlerine neden olabilen, genital siğillerin oluşmasına yol açan HPV türlerini hedef alır. Tüm bu HPV türleri için koruma sağlar.⁶

Ancak HPV aşısının tüm HPV türlerine karşı koruma sağlamadığı da bilinmelidir. Bundan dolayı rahim ağzı kanseri konusunda %100 koruma sağladığı, bu hastalığı kesin olarak önlediği söylenemez. HPV aşısı olduysanız da rahim ağzı kanserine karşı önlem almak, olası riskler için erken teşhisten faydalanmak için düzenli olarak kanser taraması ve doktor kontrollerinizi yaptırmanız en doğru yol olacaktır.⁶

Yapılan klinik araştırmalar, 26 yaş üstü bireylere yapılan HPV aşısının normalden daha az koruma sağladığını göstermiştir. Bu nedenle HPV aşısının 26 yaşına kadar yapılması önerilir.⁶ 27 ila 45 yaş arasındaki yetişkinler, gençken aşılanmamışlarsa doktorları ile görüşerek HPV aşısı yaptırabilir.⁷

HPV aşısı, insan papilloma virüsünden bağımsız olarak gelişen ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları da önlemez. Eğer aktif bir cinsel yaşantınız varsa cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korunmanız oldukça önemlidir.⁶

HPV aşısı, HPV yani insan papilloma virüsüne maruz kalmadan, bu virüs ile tanışmadan vücudu HPV’ye karşı koruma altına alır, HPV’yi bu şekilde önler. Halihazırda kişi HPV taşıyıcısıysa ya da HPV türleri ile ilişkili hastalıklara sahipse aşı bunların iyileşmesinde rol oynayamaz.⁶

Araştırmalar HPV aşısının uzun ömürlü bir koruma sunduğunu göstermiştir. HPV aşısı olan kişiler on yıl boyunca izlenmiş, zaman içerisinde korumanın etkisini kaybettiğine dair hiçbir bulguya rastlanmamıştır.⁶

HPV Aşısının Yan Etkileri Var mıdır?

HPV aşısının şiddetli ve yoğun yan etkileri yoktur. Birçok araştırma HPV aşısının güvenli olduğunu ortaya çıkarmıştır. Ancak HPV aşısı olduktan sonra hafif, uzun sürmeyen yan etkiler görülebilir. İşte HPV aşısı sonrasında görülebilecek yan etkiler:

• Enjeksiyonun uygulandığı bölgede kızarıklık, şişlik ya da ağrı,
• Baş ağrısı,
• Baş dönmesi ya da bayılma (Baş dönmesi ya da bayılma yaşamamak için aşı olduktan sonra yaklaşık 15 dakika oturup dinlenebilirsiniz.),
• Mide bulantısı ya da kusma,
• Vücut ağrısı,
• Hasta, bitkin, yorgun hissetmek.^3,4

HPV aşısı sonrası şiddetli bir alerjik reaksiyon yaşanması, ciddi yan etkilerin görülmesi nadirdir. Eğer böyle bir durumla karşılaşırsanız bir sağlık uzmanına başvurabilirsiniz.

HPV Aşısı Ücretsiz mi?

HPV aşısı yaptırmak isteyen kişilerin en merak ettiği sorulardan biri de “HPV aşısı ücretsiz mi?” HPV aşısı ülkemizde henüz ücretsiz bir aşı değildir. HPV aşısını olmak için gerekli ücret her yıl değişkenlik gösterir. Bu nedenle aşıyı yaptırmadan önce doktorunuza danışıp aşı ücretini öğrenebilirsiniz. 

“HPV aşısı nedir? Neden yapılır?”, “Kimler HPV aşısı yaptırmalıdır?” gibi soruların yanıtlarını öğrendiniz. Bu konunun yanı sıra cinsellikle ilgili farklı konularda bilgi almak isterseniz diğer içeriklerimize de göz atabilirsiniz. “Cinsellikte erkek korunma yöntemleri nelerdir?” , “Ertesi gün hapı ne işe yarar?” ya da “Gebelikten korunma yöntemleri nelerdir?” gibi cinsellikle ilgili pek çok farklı sorunun yanıtını içeriklerimizde bulabilirsiniz. 

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Kaynakça

• https://www.nhs.uk/conditions/human-papilloma-virus-hpv/
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hpv-infection/in-depth/hpv-vaccine/art-20047292
• https://www.nhs.uk/vaccinations/hpv-vaccine/
• https://www.healthychildren.org/English/safety-prevention/immunizations/Pages/How-to-Talk-to-Your-Preteen-About-HPV-Vaccine.aspx
• https://www.cdc.gov/hpv/parents/vaccine/six-reasons.html
• https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/hpv/hcp/recommendations.html