01.11.2025 | 01.11.2025
Yumurtlama döneminde ertesi gün hapı kullanmak, acil kontrasepsiyonun en kritik ve karmaşık senaryolarından birini temsil eder. Çünkü bu ilaçların temel etki mekanizması, yumurtlamayı geciktirmeye veya tamamen durdurmaya dayanır. Eğer korunmasız ilişki yumurtlamanın hemen öncesinde ya da tam yumurtlama zamanında gerçekleşirse hapın gebeliği önlemedeki başarısı belirgin bir şekilde düşebilir. Bu nedenle, ilacın etkinliğinin kadının menstrüel döngüsünün hangi aşamasında alındığına göre nasıl değiştiğini anlamak, doğru karar vermek açısından önemlidir. Siz de “Yumurtlama döneminde ertesi gün hapı işe yarar mı?” diye merak ediyorsanız bu konuda kapsamlı bilgiler için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
İçerikler (Gizle)
Yumurtlama Döneminde Ertesi Gün Hapı İşe Yarar mı?
Levonorgestrel İçeren Haplar
Ulipristal Asetat İçeren Haplar
Yumurtlama Döneminde Ertesi Gün Hapı Almak Geç mi Kalınmış Olur?
Yumurtlama Döneminde Ertesi Gün Hapı Hamileliği Önler mi?
Yumurtlama Döneminde Ertesi Gün Hapı Sonrası Adet Düzeni Değişir mi?
Yumurtlama Döneminde Ertesi Gün Hapı Kullanmak Güvenli mi?
Yumurtlama Döneminde Ertesi Gün Hapı Kullanırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Ertesi gün haplarının gebeliği önlemedeki birincil işlevi, yumurtlamayı önlemek veya ertelemektir. Yumurtlama zaten gerçekleşmişse, levonorgestrel ya da ulipristal asetat içerikli ertesi gün hapları, yumurtanın döllenmesini veya döllenmiş yumurtanın rahme yerleşmesini (implantasyonu) engelleyemez. Hapların etkinlik seviyesi, menstrüel evrenin hangi döneminde alındıklarına ve içerdikleri moleküllere göre değişkenlik gösterir. Buna göre:
Levonorgestrel, yumurtlama başlamadan hemen önceki dönemde, yani luteinize edici hormon (LH) düzeyinin yükselmeye başladığı ancak henüz zirve yapmadığı dönemde alındığında en yüksek etkinliğe sahiptir. LH seviyesi zirveye ulaştıktan veya yumurtlama gerçekleştikten sonra alınan levonorgestrelin gebeliği önlemede neredeyse etkisiz olduğu klinik çalışmalarla gösterilmiştir. Yumurtlama başladıktan sonra levonorgestrel, gebeliği önlemede başarısız olur. 1
Ulipristal asetat, progesteron reseptör modülatörü olarak levonorgestrele göre daha güçlü ve daha uzun süreli bir yumurtlama geciktirme yeteneğine sahiptir. Ulipristal asetatın yumurtlama zirvesine yakın dönemde yumurtlamayı erteleyebildiği gözlemlenmiştir. Bu, ulipristal asetatı yumurtlama döneminde levonorgestrelden daha etkili bir seçenek haline getirir, ancak yumurtlama kesin olarak gerçekleştikten sonra ulipristal asetat da etkisiz kalır. 2
Yumurtlama döneminde ertesi gün hapı almak, ne yazık ki geç kalınmış olma riskini artırır. İdeal senaryo, hapın yumurtlamanın yaklaşmakta olduğu ancak henüz gerçekleşmediği zamanda alınmasıdır. Yumurtlama gerçekleştiği anda levonorgestrel için kesinlikle geç kalınmış olur, çünkü ilacın etki mekanizması artık çalışmaz. Ulipristal asetat ise yumurtlamanın başlamasına çok yakın anlarda bile etki edebilme yeteneğine sahiptir. Bu nedenle yumurtlama döneminin başlangıcında veya ortasında levonorgestrel yerine ulipristal asetat kullanmak, geç kalma riskini nispeten düşürebilirr. Ancak, yumurta serbest bırakıldıktan sonraki 12-24 saatlik süre (döllenme penceresi) geçmeye başladığında ulipristal asetat da gebeliği önleyemeyecektir. Burada ulipristal asetatın olumlu yanı, etkili olduğu zaman aralığının 5 güne (120 saate) kadar uzaması ve yumurtlama döngüsünde daha ileri bir zamanda yumurtlamayı durdurabilme yeteneğidir. Böylece özellikle yumurtlama günlerine yakın süreçte gerçekleşen korunmasız cinsel ilişkilerde en avantajlı oral acil kontraseptif seçenek yapar. 3
Yumurtlama döneminde ertesi gün hapı ile hamileliği önleme şansı, hapın alındığı anda döngünün neresinde olunduğuna bağlıdır. Ertesi gün hapı, özellikle de ulipristal asetat içeren ertesi gün hapı, yumurtlamadan hemen önce alındığında yumurtlamayı başarılı bir şekilde erteleyerek hamileliği önler. Çünkü spermin vücut içerisinde hayatta kalma süresince döllenme için yumurta bulması mümkün olmaz. Ancak yumurtlama gerçekleştikten sonra hap, döllenmiş yumurtanın rahme yerleşmesini engelleyebilecek bir etki mekanizmasına sahip olmadığı için koruma sağlayamaz. Bilimsel verilere göre yumurtlama kesinleştikten sonra ertesi gün hapı alımının gebeliği önleme şansı son derece düşük olacaktır. 1
Yumurtlama dönemine yakın alınan ertesi gün hapları, adetin normal seyrini büyük olasılıkla değiştirecektir. Hapların temel işlevi hormon düzeylerine müdahale ederek yumurtlamayı geciktirmek ve önlemek olduğu için adet kanamasının beklenen zamandan önce ya da sonra gerçekleşmesine neden olabilir. Hap yumurtlamayı başarılı bir şekilde ertelediyse doğal olarak bir sonraki adet kanaması da gecikecektir. Bu gecikme genellikle birkaç gün sürer. Öte yandan bazı durumlarda hapın rahim iç tabakası üzerindeki etkileri nedeniyle bazı kadınlarda beklenen adet döneminden önce düzensiz lekelenme ya da erken kanama görülebilir. Her iki durum da yumurtlama döneminde ertesi gün hapı kullanmak durumunda görülebilen ve normal kabul edilen etkilerdir. Ancak adet gecikmesi 7 günü bulursa gebelik olasılığı düşünülmeli ve gebelik testi yapılmalıdır. 2
Yumurtlama döneminde ertesi gün hapı kullanımı genel sağlık açısından güvenlidir. Ertesi gün hapları, yumurtlama döngüsüne müdahale etmek üzere tasarlanmıştır. Ciddi ve uzun vadeli yan etkileri yoktur. Ancak bu dönemde kullanıldığında etkinliği düşüktür. Burada dikkat edilmesi gereken konu ilacın güvenliği ile etkinliğinin karıştırılmaması gerektiğidir. İlaç vücut için güvenli olsa da yumurtlama gerçekleşmiş olduğunda gebeliği önlemede etkili olmayabilir. 4
Yumurtlama döneminde ertesi gün hapı kullanan birinin dikkat etmesi gereken en önemli nokta, başarısızlık olasılığının yüksek olmasıdır. Yumurtlama gerçekleşmeden hemen önce dahi hapı aldığınız takdirde yumurtlamayı başarılı bir şekilde erteleme ve hamileliği önleme şansınız çok yüksektir. Bu nedenle hapın koruma olasılığını yükseltmek için yumurtlama döneminde yapabileceğiniz en faydalı uygulama, hapı korunmasız cinsel ilişkiden hemen sonra vakit kaybetmeden almaktır. 1 2 Bunun haricinde dikkat edebileceğiniz diğer konular şunlardır:
Yumurtlama döneminde acil kontrasepsiyon kullanmak, bir yarışa girmek gibidir; zamanlama mutlak belirleyicidir. Yumurtlama gerçekleştikten sonra ertesi gün haplarının etkinliği ciddi oranda tehlikeye girdiğinden bakır RİA gibi alternatifler gebelikten korunma için değerlendirilebilir. Bu nedenle, en etkili yöntemi seçmek için zaman kaybetmeden profesyonel danışmanlık almak kritik öneme sahiptir.
Ertesi gün haplarının kullanımına ilişkin daha farklı bilgiler edinmek için “Ertesi gün hapı kaç gün korur?”, “Ertesi gün hapı ne kadar süre kullanılmalı?”, “Ertesi Gün Hapı Vajinal Akıntı Yapar mı?” ve “Ertesi Gün Hapı Vücuttan Ne Zaman Atılır?” gibi farklı konu başlıklarımızı da ziyaret edebilirsiniz.
Kaynakça:
Önerilen Bloglar
Ertesi Gün Hapının Hormonlara Etkisi var mı
Ertesi gün hapının hormonlara etkisi, acil korunma yöntemi kullanmak durumunda kadınların merak ettiği konulardan bir tanesidir.
Devamını OkuErtesi Gün Hapı Etken Maddesi Nedir?
Ertesi gün hapı etken maddesi, hapların yumurtlamayı önleyici veya geciktirici etki oluşturmasını sağlayan temel moleküllerdir.
Devamını OkuErtesi Gün Hapı ve Antibiyotik Kullanımı
Antibiyotik kullanımı sırasında acil korunma yöntemlerine başvurmak durumunda kalan kadınlar, “Ertesi gün hapı antibiyotikle kullanılır mı?” sorusunun cevabını merak edebilir.
Devamını Oku