Ertesi Gün Hapı Hangi Durumlarda Kullanılır? Bilinçli Kullanım Rehberi

İçerikler (Gizle-)

Ertesi Gün Hapı Hangi Durumlarda Kullanılmalıdır?

Ertesi gün hapları; kadınlarda ovulasyon (yumurtlama) sürecini erteleyen ve bu sayede sperm ile yumurtanın karşılaşmasını engelleyen ilaçlardır. Ancak koruma oranı, ilişkiden sonra geçen süreye bağlı olarak azalır. Bu nedenle hap, yalnızca acil ve istisnai durumlarda tercih edilmelidir. Ertesi gün hapları var olan bir hamileliği sonlandırmaz ve bu amaçla kullanılmaz. Ayrıca sürekli kullanımda diğer doğum kontrol yöntemlerinin aksine hormonal dengeyi olumsuz etkileyebileceğinden gebelikten korunmak adına düzenli kullanım için uygun değildir.¹

Ertesi gün haplarını doğru ve sağlıklı bir şekilde kullanmak için hapların hangi durumlarda kullanılabileceğinin bilinmesi önemlidir. Gebelik riskini önlemek adına ertesi gün hapı kullanabileceğiniz bazı durumlar şu şekildedir: 

Korunmasız Cinsel İlişki

“Ertesi gün hapı hangi durumlarda kullanılır?” sorusunun en önemli yanıtı ve bu hapların en yaygın kullanım nedeni olan korunmasız cinsel ilişkidir. Herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanılmadan gerçekleşen ilişkide her zaman için gebelik olasılığı söz konusudur. Bu durumda hapın, özellikle ilk 24 saat içinde alınması maksimum etki elde edebilmek adına önemlidir. Hapın türüne göre ilişki sonrasında kaç gün içerisinde kullanılabileceği değişkenlik gösterir. Ulipristal asetat içerikli ertesi gün hapları 120 saate kadar alınabilirken, Levonorgestrel içerikli ertesi gün hapları 72 saate kadar alınabilmektedir. Ancak cinsel birliktelik sonrası mümkün olan en kısa sürede alınması tavsiye edilmektedir. ¹

Doğum Kontrol Yönteminin Başarısız Olması

Bazı durumlarda yaşanan kazalar ya da kullanılan doğum kontrol yöntemine ilişkin aksaklıklar, yöntemin işe yaramamasına neden olabilir. Ertesi gün hapı kullanımını gerektirebilecek bu durumlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir: ^{2 3}

• Prezervatif yırtılması, çıkması ya da kayması, 
• Vajinal halkanın yanlış yerleşmesi ya da çıkması, 
• Rahim içi aracın (spiral) yerinden oynaması, 
• Başarısız geri çekilme sonucu boşalmanın vajinal bölgede ya da dış genital bölgede gerçekleşmesi, 
• Doğum kontrol iğnesi zamanının kaçırılmış olduğunun fark edilmesi, 
• Diyafram veya spermisitin doğru kullanılmaması.  

Bunlar ve bunlara benzer durumlar planlanmamış bir gebelik riskini büyük oranda artırır. Bu nedenle acil önlem olarak ertesi gün haplarının kullanımı tercih edilebilir. 

Günlük Kullanılan Doğum Kontrol Haplarının Unutulması

Doğum kontrol yöntemi olarak doğum kontrol haplarını kullanan kadınlarda hapların günlük olarak düzenli alımı, yöntemin koruyucu etkisi açısından kritik bir role sahiptir. Rutin olarak alınan doğum kontrol haplarından birinin ya da daha fazlasının atlanmış olması durumunda yumurtlama ihtimali yükselir. Özellikle de adet döngüsünün ortasında yaşanan unutma durumları riski daha da artırır. Dolayısıyla bu dönemde korunmasız cinsel ilişki yaşanmış ise ertesi gün haplarından yararlanılabilir.^{2 3}

Rıza Dışı Cinsel İlişki

Rıza dışı cinsel ilişki, hem psikolojik hem de fiziksel açıdan son derece ağır bir durumdur. Ertesi gün hapı, bu gibi travmatik olaylarda istenmeyen gebelik riskini azaltmak için mümkün olan en kısa sürede kullanılmalıdır. Bununla birlikte, cinsel yolla bulaşan hastalık riskine karşı da acilen tıbbi destek alınması gereklidir. ^{2 3}

Özet olarak “Ertesi gün hapı hangi durumlarda alınır?” sorusu, korunmasız veya korunma yönteminin başarı oranını azaltacak herhangi bir durumun yaşandığı cinsel ilişki sonrası şeklinde yanıtlanabilir. Zamanında ve doğru kullanım, gebeliği önleme açısından yüksek bir koruyuculuk sağlayacaktır. Ertesi gün haplarına ilişkin daha farklı bilgiler edinmek istiyorsanız benzer konu başlıklarımız arasında yer alan “Ertesi gün nedir?” ve “Ertesi gün hapı adet geciktirir mi?” adlı diğer içeriklerimizi de okuyabilirsiniz. 

Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır. 

Kaynakça

• https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/23386-morning-after-pill 1
• https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/morning-after-pill/about/pac-20394730 ²
• https://www.healthdirect.gov.au/morning-after-pill ³