Kadın Üreme Sistemi Anatomisi Nasıldır?

İçerikler (Gizle-)

Kadın Üreme Sistemi Anatomisi Nedir?

Kadın üreme sistemi; hormon üretimi, doğurganlık, menstruasyon ve cinsel aktivitelerden sorumlu bir organlar bütünüdür. Kadın üreme sistemi anatomisi, hem dış hem de iç organlardan oluşan bu sistemin yapısını, işlevselliğini konu alır.¹

Kadın Üreme Sistemi Anatomisi Nasıldır?

Kadın üreme sisteminin anatomisi, karmaşık ancak kusursuz bir şekilde işleyen bir yapıya sahiptir. Ana işlevi üremeyi gerçekleştirmek olan bu sistem, bu amaçla tüm vücut sistemleri ile uyumlu bir şekilde çalışabilme özelliğine sahiptir.²

Kadın üreme sistemi içerisinde yer alan organlar, kadınların tüm yaşamları boyunca sağlıklarına doğrudan etki edebilir. Farklı etkenler nedeniyle de sürekli olarak değişime açık bir yapısı vardır. Bu sistem, ergenlik döneminde başlayan adet döngüsünden menopoza kadar pek çok önemli değişikliğe uğrar. Kadın hamile kalırsa fetüse uyum sağlamak, onun gelişimini sağlamak ve doğurmak için yine çeşitli değişimlere maruz kalır. Tüm bu değişimlerin yanı sıra hem vücudun çeşitli işlevlerini düzenlemekte etkili olan hormonlar üretir hem de kadınların cinsel deneyimleri ve zevklerini de etkileyebilir.³

Kadın Üreme Sistemi Hangi Bölümlerden Meydana Gelir?

Kadın genital sistem anatomisi dahilinde yer alan bölümleri dış organlar ve iç organlar olmak üzere iki ana başlık üzerinden incelemek en uygunudur.

Kadın Üreme Sisteminin Dış Organları

Kadın üreme sistemi anatomisi içerisindeki dış organlar, genel olarak vulva ismiyle adlandırılır. İç kısımdaki dişi üreme organlarını enfeksiyonlarından korumak ve spermin vajinaya girmesine izin vermekle görevlidir.¹ Vulva aşağıdaki bölümlerden oluşur: 

Labia Majora (Dış Dudaklar)

Dış üreme organlarını çevreleyen ve koruyan kısım Labia Majora olarak adlandırılır. Bu kısım, dış dudak olarak da bilinir.^1,3

Labia Minora (İç Dudaklar)

Labia Minora, vajinanın girişini çevreleyen ve Labia Majora’dan daha küçük dudaklardır.^1,3

Klitoral Başlık

İki Labia Minora, küçük ve hassas bir çıkıntı olarak tanımlanabilecek klitoriste buluşur. Klitoris üzerinde kıvrımlı bir deri yer alır. Klitoral başlık olarak adlandırılan bu kısım, klitorisin dış kısmını korur.^1,3

Vajinal Açıklık

Adet kanamasının da doğumda bebeğin de dışarı çıkmasını sağlayan açıklık, vajinal açıklık olarak isimlendirilir. Adet döneminde kullanılan tamponlar ve cinsel birleşme esnasında penis bu açıklık aracılığıyla vücuda girer.¹

Kızlık Zarı

Kızlık zarı, vajinal açıklığı kaplayıp çevreleyen bir doku parçasıdır. Doğum sırasında da var olan ve gelişim sırasında oluşan bu doku parçası her kadında bulunmayabilir.^1,3

Üretra

Üretra dış üreme organı olmasının yanında idrar sisteminin de bir parçasıdır. Vajinal açıklığın hemen üzerinde bulunan üretra, idrarın çıktığı kısımdır.^1,3

Kadın Üreme Sisteminin İç Organları

Kadın üreme sisteminin iç organları bir yol oluşturarak genital bir sistem oluşturur.⁴ Bu organlar aşağıdaki gibidir:

Vajina

Vajina, yetişkin kadınlarda yaklaşık 10-12 cm’i bulan, hem yumuşak hem de esnek bir kas dokusu tüpüdür. Rahim ağzını vücudun dış kısmı ile birleştiren bir kanal görevi görür. Böylece dış genital organları rahme bağlar. Nemli kalması için mukoza zarları ile kaplı vajina, doğum esnasında genişleyip bebeğin dünyaya gelmesi için yeterli alanı oluşturur. Daha sonra yeniden daralıp küçülür.^1,4

Rahim ve Rahim Ağzı

Rahim; mesanenin arkasında, leğen kemiğinin ortasında ve rektumun önünde yer alan bir organdır. Kalın duvarlı ve kaslı bir yapısı vardır. Şekli bir armutu andırır. Hamilelik esnasında fetüsü taşıyan rahim, hamilelik dışında boştur.

Rahim, rahim ağzı ve korpus olmak üzere iki bölümden oluşur. Rahim ağzı, rahmin alt kısmında yer alır ve vajinanın üst kısmında bir çıkıntı oluşturur. Bakterilere karşı iyi bir bariyer oluşturabilir. Korpus ise kas dokusundan oluşur. Hem fetüsün gelişimi esnasında gerilebilir hem de doğum esnasında kasılarak bebeğin dışarı çıkmasını kolaylaştırır.^1,4

Yumurtalıklar

Kadın üreme sistemi anatomisi içerisinde yer alan yumurtalıklar, rahmin iki yanında bulunur. Küçük ve oval formlu yumurtalıkların ana işlevleri yumurta ve hormon üretimidir. Östrojen, progesteron gibi kadınlara özel hormonların yanı sıra bazı erkek cinsiyet hormonlarını da üretir. Aynı zamanda yumurta üretimi ve salınımı da burada gerçekleşir.^1,4

Fallop Tüpleri

Kadın üreme sistemi iç organları arasında yer alan fallop tüpleri, yumurtanın yumurtalıklardan rahme ulaşmasını sağlayan dar tüplerdir. Yumurtanın sperm tarafından döllenmesi de fallop tüplerinin içerisinde gerçekleşir. Döllenmiş yumurta daha sonra rahme doğru gider ve rahim zarına yerleşir.^1,4

Kadın Üreme Sistemi Anatomisi Nasıl Çalışır?

Kadın üreme sistemi anatomisi, her bir organın muazzam bir şekilde işleyişi ile farklı işlevleri yerine getirir. Ana işlevi ise üremeyi sağmaktır. Kadının doğurganlığının sağlanması içinse kadın üreme sisteminde aşağıdaki süreçler gerçekleşir:

• Yumurtalıklar yumurta üretir.
• Üretilen yumurtalar yumurtlama esnasında yumurtlama esnasında fallop tüpüne taşınır.
• Fallop tüpleri sperm ile döllenmenin gerçekleştiği alandır. Yumurtalıkların fallop tüpüne taşınması aşamasında sperm aracılığı ile döllenme gerçekleşebilir.
• Döllenme gerçekleşirse döllenen yumurta yani zigot,  fallop tüpünde, aşağıya doğru hareket etmeye devam eder.
• Zigot bu aşamada hücrelere bölünür ve 100 hücreden oluşan blastokist adlı bir hücre kümesine dönüşür.
• Blastokist implantasyonun gerçekleşmesi için kendisini rahmin astarına bağlar.
• İmplantasyon gerçekleşirse bölünen hücrelerden biri daha sonra fetüse dönüşecek olan embriyoyu oluşturur. Diğer hücreler ise fetüsü besleyen plesentanın oluşmasını sağlar.
• İmplantasyon gerçekleşmezse adet dönemi sırasında adet kanamasıyla rahim duvarı dökülür ve döllenmeyen yumurta atılır.^1,5

Kadın üreme sistemi, menopoz süresine kadar bu şekilde çalışmaya devam eder. Menopoz döneminde adet döngüsünün sürmesi için gerekli olan hormonların üretimi gerçekleşmemeye başlar. Bu nedenle öncelikle adet döngüleri düzensizleşir, bir süre sonra da kadın adet görmemeye başlar.^1,5

Kadın üreme sistemi anatomisi konusunda bilgi aldınız. Kadın cinsel sağlığı konuları hakkında daha fazla bilgi almak için diğer faydalı içeriklerimizi de okuyabilirsiniz.

“Regl sancısına ne iyi gelir?” , “Regl kanaması neden olur?” gibi farklı konu başlıklarındaki içeriklerimizi hemen şimdi inceleyebilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Abdi İbrahim Medikal İçerik Ekibi tarafından hazırlanmıştır.

Kaynakça

• https://my.clevelandclinic.org/health/articles/9118-female-reproductive-system
• https://emedicine.medscape.com/article/1898919-overview?form=fpf
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/female-reproductive-organ-anatomy#summary
• https://www.msdmanuals.com/home/women-s-health-issues/biology-of-the-female-reproductive-system/female-internal-genital-organs
• https://my.clevelandclinic.org/health/articles/11585-conception